Ratusan Warga Saksikan Ritual Pembukaan Cupu Panjala

Gudeg.net - Malam itu (1/10) tampak ratusan warga dan masyarakat umum memadati rumah Dwiji Sumarto, yang merupakan generasi ke-7 dari trah Kiai Panjala yang berlokasi di Desa Mendak , Girisekar, Panggang Gunungkidul. Mereka berbondong-bondong datang untuk menyaksikan langsung dibukanya Cupu Panjala.

Cupu Panjala merupakan  benda pusaka yang berupa tiga buah guci atau Cupu yang masing-masing memiliki nama semar kinandu, Palang kinantang, dan kenthiwiri, yang disimpan didalam peti berusia 500 tahun, dan dibungkus ratusan kain kafan.

Cupu pertama adalah Semar Tinandu yang merupakan gambaran keadaan penguasa dan pejabat tinggi, Palang Kinantang sebagai gambaran untuk masyarakat menengah ke menengah, sedangkan Kenthiwiri adalah gambaran untuk rakyat kecil.

Tradisi membuka pusaka Cupu Kyai Panjolo, turun temurun terus dilakukan. Kebiasaan ini berlangsung setiap tahun pada malam Selasa Kliwon Mongso Kapapat sesuai dengan penanggalan Jawa. Gambar di dalamnya diyakini mampu menjadi prediksi kejadian dalam satu tahun ke depan.

Berikut 40an simbol dan pertanda yang ditemukan dalam pembukaan Cupu Panjala tadi malam :

1. SISEH LOR ONO GAMBARE LELE
2. SISEH KULON ONO GAMBARE ORANG HUTAN
3. SISEH WETAN ONO GAMBARE ASU ANJING
4. SISEH LOR ONO GAMBARE BAJING
5. KIDUL WETAN ONO GAMBARE AYAM
6. BLENGGERE WUTUH
7. SISEH WETAN ONO GAMBARE KILOKO KAYU
8. SISEH LOR ONO GAMBARE WONG  LANANG WADON (SING LANANG MADEP NGALOR SING WEDOK MADEP NGETAN)
9. KEMULE RESIK
10. SISEH WETAN ONO GAMBAR WONG NGEMUT ROKOK, TANGAN TENGEN NYEKEL ROKOK
11. PIYAYI PUTRI MAREP NGETAN ( ONO SISEH LOR KULON, NGAGGO ROK NENG TENGAH ANTARANE SIKIL LORO
12. SISEH KIDUL KULON ONO GAMBAR HURUF G
13. SISEH LOR KULON KEMULE TROTOL TROTOL SEPARO
14. SISEH WETAN KEMULE RESIK
15. SISEH KULON ONO GAMBAR SIRAH GARUDA
16. SISEH WETAN KEMULE TROTOL TROTOL
17. KEMULE CLEMEK
18. SISEH POJOK KIDUL KULON ONO GAMBAR TIKUS
19. SISEH WETAN ONO GAMBAR ONGKO TULISAN GETIH
20. SISEH KULON ONO TULISAN ONGKO 1
21. SISEH LOR KULON ONO GAMBAR ONGKO 4 KUALIK
22. SISEH LOR KULON ONO GAMBAR SIRAH LANDAK
23. SISEH WETAN ONO GAMBAR PITIK CILIK
24. SISEH KULON ONO GAMBAR WEDUS
25. LOR WETAN POJOK KEMULE TROTOL TROTOL
26. SISEH KULON ONO GAMBAR SIRAH WONG
27. WADON GELUNGAN WADEP NGULON
28. SELEMBAR KEMULE NGLEMEK
29. KEMULE GARING
30. KIDUL KULON ONO GAMBAR SAPI PUNUK DEKEM
31. SISEH KIDUL KULON ONO GAMBAR WAYANG SEMAR
32. SISEH LOR ONO GAMBAR PETRUK
33. SISEH KIDUL KULON ONO GAMBAR SEGI EMPAT JAJAR GENJANG
34. SISEH KULON ONO HURUF T
35. SISEH LOR ONO WUJUD KEWAN SERANGGA URIP
36. SISEH KULON ONO GAMBAR TEKO
37. SISEH KULON ONO WUJUTE KEWAN CILIK URIP
38. POJOK KIDUL KULON ONO GAMBAR PULAU SUMATERA
39. KEMULE NGLEMEK TELES
40. KEMUL SEKO 5 LEMBAR BUNGUKUSAN RESIK PUTIH
41. SISEH KIDUL ONO GAMBAR KENDI
42. SISEH KULON ONO GAMBAR IWAK BANYU
43. SISEH WETAN ONO WUJUT PUCUK RAMBUT
44. SISEH KULON ONO GAMBAR WAYANG GARENG